Sauna
Słowo „sauna”, pochodzące z języka fińskiego, oznacza rytuał oczyszczający ciało oraz duszę, który przywraca poczucie równowagi i harmonii. W praktyce jest to naprzemienna kąpiel w gorącej parze i zimnej wodzie, która posiada wyjątkowo pozytywny wpływ na ludzki organizm.
Sauna została wynaleziona przez Finów, a kultura korzystania z tego miejsca bardzo szybko rozprzestrzeniła się na cały świat. Nic dziwnego, że saunaria bardzo szybko zyskały swoich stałych wielbicieli – wysoka temperatura panująca w saunie stymuluje produkcję niektórych hormonów, np. endorfin, które odpowiadają w naszym organizmie za dobre samopoczucie. To dlatego też wychodzimy z sauny zrelaksowani i w pozytywnym nastroju. Zresztą sama atmosfera, która panuje w saunie, sprzyja wewnętrznemu wyciszeniu i odprężeniu.
Pobyt w saunie oczyszcza ciało i umysł, pozwala zregenerować siły i nabrać energii do działania. To miejsce, do którego nie dociera zgiełk wielkiego miasta. Poddając się atmosferze relaksu należy jednak pamiętać o zasadach prawidłowego korzystania z tego miejsca.
Dobroczynny wpływ sauny.
O tym, że sauna ma pozytywny wpływ na zdrowie i ogólne samopoczucie osób z niej korzystających nie trzeba z pewnością przekonywać osób, które saunę odwiedzają regularnie. Jednak tym, którzy nie są o tym przekonani warto wskazać korzyści jakie niesie za sobą regularne korzystanie z tego wynalazku.
Działanie sauny na organizm opiera się przede wszystkim na cyklicznych zmianach temperatury otoczenia, najpierw jest to temperatura bardzo wysoka prowadząca do nagrzania organizmu a następnie faza ochładzania na zimnym powietrzu lub w chłodnej wodzie. Takie przemienne ogrzewanie i chłodzenie wymusza na organizmie reakcje obronne stanowiąc dla niego pewien rodzaj gimnastyki. Ekstremalne zmiany temperatur zmuszają układ immunologiczny do wytężonej pracy i pobudzają go do wytwarzania przeciwciał. Dzięki temu osoby korzystające z sauny o wiele rzadziej ulegają różnego rodzaju infekcjom i przeziębieniom.
Korzystanie z sauny ma również bardzo dobry wpływ na zdrowie i wygląd największego organu ludzkiego organizmu, czyli skóry. Znajdujące się w niej naczynia krwionośne pod wpływem cyklicznych zmian temperatury rozszerzają się i kurczą wzmagając przepływ krwi a rozgrzana skóra obficie wydziela pot wydalając wraz z nim zalegające w organizmie toksyny. Pod wpływem wysokiej temperatury panującej w saunie odblokowaniu ulegają gruczoły łojowe i mogą wówczas wydalić jego nadmiar. Regularne wizyty w saunie znacznie poprawiają naprężenie i elastyczność skóry oraz spowalniają procesy starzenia.
Sauna oddziałuje nie tylko na naszą skórę, ale również na cały organizm. Polecana jest w przypadku chorób układu oddechowego, takich jak astma oskrzelowa, zapalenie oskrzeli oraz w przypadku przeziębień i przewlekłych nieżytów górnych dróg oddechowych. Zalecana jest osobom cierpiącym na bóle reumatyczne i schorzenia stawów oraz przewlekłe bóle mięśni całego ciała. Sauna poprawia pracę serca i pobudza działanie układu krążenia, a tym samym zwiększa ukrwienie narządów wewnętrznych. Zalecana jest w przypadku podwyższonego ciśnienia I i II stadium, nerwicy (szczególnie żołądka i serca). Przebywanie w saunie stymuluje metabolizm oraz przyspiesza regenerację organizmu w przypadku urazów narządów ruchu. Działanie sauny wspomaga również pracę nerek oraz łagodzi ból, przyspieszając jednocześnie proces leczenia a także podnosi wydolność.
Głównym zadaniem sauny jest podniesienie odporności całego organizmu poprzez skurcz i rozkurcz naczyń krwionośnych oraz redukcja napięcia nerwowego.
Dodatkowe zalety sauny.
Podporządkowując się zasadom korzystania z sauny, osiągniemy:
- relaks psychiczny - kilka chwil poświęconych sobie w kameralnej atmosferze i błogim cieple pozwoli odpocząć zmysłom;
- odprężenie ciała - warunki panujące w saunie wpływają na rozluźnienie mięśni i usprawnienie stawów, likwidując lub znacznie łagodząc ich zmęczenie, nadwerężenie, stany zapalne, dolegliwości bólowe i inne;
- głębokie oczyszczenie porów skóry - gdy pory są zatkane, zgromadzone w nich różnego rodzaju zanieczyszczenia nie mają ujścia i prowadzi to do stanów zapalnych, wyprysków, obrzęków, zaczerwienienia skóry. Korzystanie z sauny pozwala uniknąć takich problemów;
- wydalenie z organizmu toksyn - jak wykazują badania, 3/4 toksyn jest usuwanych z naszego organizmu wraz z potem przez pory skóry;
- rozszerzenie naczyń krwionośnych - kąpiel parowa wywołuje przyspieszony oddech i wzrost tętna. Usprawnia to transport tlenu do komórek naszego organizmu. Odpowiednio ukrwiona i dotleniona skóra staje się jędrna, nabiera zdrowego kolorytu i młodzieńczego wyglądu;
- wentylację płuc - przyspieszony oddech i para wodna to idealna inhalacja. Zwiększa się wydolność naszych płuc oraz oczyszczają drogi oddechowe (dotyczy to szczególnie łaźni parowej);
- zwiększenie odporności organizmu - rozgrzewając i schładzając ciało, hartujemy cały organizm. Dzięki temu stajemy się mniej podatni na przeziębienia i choroby wirusowe.
Jak korzystać z sauny?
Prawidłowe użytkowanie sauny jest bardzo ważne, ponieważ jedynie wtedy osiągniemy efekty, jakich oczekujemy.
Przed kąpielą parową należy obowiązkowo dokładnie obmyć ciało pod prysznicem - nie tylko ze względu na higienę własną i innych użytkowników sauny, ale również po to, by usunąć wszelkie resztki kosmetyków. Zablokowałyby one pory skóry i uniemożliwiły ich dokładne oczyszczenie oraz wydalanie potu. Po wyjściu spod prysznica wycieramy się do sucha.
W saunie na początku siadamy - zawsze na ręczniku - na niższych ławkach. Dopiero po krótkiej klimatyzacji możemy usadowić się na górnych, gdzie panuje wyższa temperatura. Zwykle temperatura w saunie waha się w granicach 70-110oC. Na ławkach można leżeć lub siedzieć podciągając nogi do poziomu tułowia.
W zależności od samopoczucia, spędzamy w saunie od 5 do 15 minut lub do momentu kiedy nastąpi intensywne pocenie się. W czasie zabiegu temperatura ciała podnosi się do około 38oC tętno rośnie do 120 uderzeń na minutę, a przemiana materii wzrasta o kilkanaście procent. W saunie należy oddychać ustami aby nadmiernie nie wysuszyć śluzówki nosa. Podczas pobytu w saunie należy dążyć do rozluźnienia mięśni i osiągnięcia odprężenia psychicznego.
Po dostatecznym wygrzaniu ciała ochładza się organizm pod prysznicem wodą o niskiej temperaturze przez około 1-2 minuty. Strumień chłodnej wody kieruje się zaczynając od stóp, wzdłuż kończyn dolnych do tułowia następnie od dłoni wzdłuż przedramion i ramion do klatki piersiowej, w końcu polewa się twarz, kark i cały tułów. Po chłodzeniu należy ogrzać ciepłą wodą stopy i bezwarunkowo wytrzeć się do sucha Po schłodzeniu i ogrzaniu stóp należy kilka minut poświęcić na relaks i wypoczynek. Długość tej fazy powinna być zbliżona do czasu pobytu w saunie.
Podczas jednego pobytu w saunarium powinniśmy dwu lub trzykrotnie powtórzyć cały cykl: nagrzewania, ochładzania i wypoczynku.
Ostatnim etapem jest zimny prysznic jednak należy stopniowo zwiększać temperaturę wody, aby temperatura naszego ciała powróciła do stanu wyjściowego. Lodowaty końcowy prysznic może spowodować jedynie dalsze pocenie się ciała oraz bóle głowy. Na zakończenie powinniśmy się położyć i odpoczywać przez około 15 min.
Po zabiegu koniecznie należy uzupełnić płyny oraz sole mineralne, których wiele straciliśmy w procesie wypacania. Zalecane jest picie naturalnych soków lub napoi izotonicznych.
Najkorzystniej jest bywać w saunie 1-3 razy w tygodniu.
Przeciwwskazania do korzystania z sauny.
Zalety sauny i jej pozytywny wpływ na zdrowie osób z niej korzystających są niekwestionowane. Jednak korzystanie z niej nie jest możliwe w przypadku wielu chorób i schorzeń.
Przeciwwskazaniem do używania sauny są między innymi: ostre i przewlekłe choroby zakaźne, stany gorączkowe, przewlekłe schorzenia takie jak gruźlica, nowotwory, choroby nerek czy wątroby, niedokrwistość, zaburzenia wydzielania wewnętrznego, padaczka i stany psychotyczne, skłonność do krwawień, niektóre choroby skóry, nadczynność gruczołu tarczycy, niewydolność krążeniowa, stabilna i niestabilna choroba wieńcowa, stany po przebytym zawale mięśnia sercowego, stany po wylewach, miażdżyca, schorzenia naczyń krwionośnych, zakrzepowe zapalenie żył, jaskra, alkoholizm i narkomania.
Dlatego też w przypadku osób chcących korzystać z sauny a jednocześnie mających problemy zdrowotne konieczna jest konsultacja z lekarzem. Tylko specjalista może stwierdzić, czy w danym przypadku korzystanie z sauny nie spowoduje niepożądanych skutków zdrowotnych. Decyzję o korzystaniu z sauny należy również skonsultować z lekarzem w przypadku osób w podeszłym wieku oraz dzieci, które nie ukończyły 6 lat.
Poza czynnikami związanymi z chorobami, przeciwwskazaniem do korzystania z sauny jest ciąża, głęboki stres, przeciążenie pracą umysłową lub fizyczną.
Praktyczne uwagi:
- do sauny nie idzie się na czczo ani tuż po obfitym posiłku,
- nie można korzystać z sauny będąc pod wpływem alkoholu,
- wchodząc do sauny należy zdjąć metalową biżuterię, która rozgrzana od gorącego powietrza może być przyczyną poparzeń,
- bezpośrednio po zakończeniu kąpieli w saunie przeciwwskazane jest podejmowanie wysiłku fizycznego,
- do sauny wchodzi się nago ponieważ ciało ubrane nie nagrzewa się równomiernie, skóra nie oczyszcza się we właściwy sposób, a mokre od potu ubranie drażni skórę i może spowodować odparzenia, dopuszczalnym okryciem jest ręcznik.
